La Maymona

De Aaron Shapiro1


Papa kon la maymona

Durante sus estudios universitários mi papá lavorava en un laboratório, ande avían todo modo de animales i insektos.  El, a ken siempre le avían agradado muncho los animales, trusho un día un animal un poko estranyo a kaza: una maymonika.  Una kriatura de pelos marrones, las fashas blankas, kon una kola larga, ojos grandes

Su famiya se maraviyaron de ver al animaliko, ama no era tan afuera de lo tipiko, porke el ya tenía el uzo de yevar a kaza animales egsótikos en su chikes (me kontaron), sean tortugas, pásharos, perros, i varios otros.

A la maymona le metieron el nombre de Sam (dospués, deskuvrieron ke no era un Sam sino ke una Samantha), i eya se izo parte de la famiya.

Esta kriatura se amostrava muy karinyoza kon mi papá i mi papú, ke siempre tenían un talento kon los animales, ama no era ansí  kon los otros de la famiya.  Kon mi mamá, tenía una paz yelada, porke eya le dava a komer i le trokava los panyales kuando no estava mi papá i ansí Samantha la tolerava.

Ama kon mis tías i mi vavá, no tanto.  No savemos deké se arraviava tanto kon eyas – puede ser porke mis tías se metían a diskutir kon mi papá por todo modo de kozas – dinámikas típikas entre ermanos – ama resultava ke Samantha uzava echarse enriva de eyas i darles modrisko o travarles los kaveyos, i sovre todo, kuando eyas se aserkavan a mi padre komo si Samantha se enkargara de protejarlo a él.

Un día, por la mala fortuna de mi vavá, mis parientes tuvieron menester de viajar i rogaron a mi vavá ke kudiara de Samantha en su kaza.  Eya se opozava, ama a la fin no kedava otro remedio.

Mi vavá me kontava ke se merikiyava muncho los días antes del viaje de mis padres asta ke le vino al tino una idea – en vez de tenerla en la kaza, mi vavá le aparejó un lugar propio en el kurtijo detrás de su kaza, ande avia una guerta, arvolés i otras kozas kon ke la maymona podía entretenerse, gozando del sol i el kantar de los pásharos.

Le deshó un platiko de kumida buena, agua freska i unos djugetes muevos ke avía merkado.  Kuando ayegó mi padre para deshar a Samantha, mi vavá le disho ke la atara a una meza chika, ke avía metido ayí en el kurtijo, kon una kuedra i ansí podía estar sola en la guerta, djugar, komer i gozar del aire fresko i el sol.  Paresía ke iva todo bueno – era un día muy ermozo i mi vavá salía de kaza de vez en kuando a ver komo estava i traerle mas kumida – frutas, vedruras kortadas i almendras.

Ama en unas oras, mi vavá en aziendo sus kozas en kaza, sentió un bruido orrivle ke venía desde la guerta.  Eya salió de la kaza i vido ke Samantha se avía enyudado en la kuedra, de modo ke le se apretava el piskueso i se alokava de espanto.

Mi vavá savía ke para evitar ke Samantha se iziera danyo kon la kuedra, kalía dezatarla, ama tenía muncho espanto porke savía ke al aserkarse a la prove kriatura se le iva a echar enriva de eya i darle un modrisko orrivle.

Ama no avia más ke azer, la prove de mi vava se aserkava avagar, avagar, kada momento yorando i rogandole a la kreatura alokada, “Por favor, no me modras!  Te vo soltar!  No me modras!”

A la fin, mi vavá reushó aferrar la kuedra i dezatarla para ke la kriatura pudiera moverse i ensupito fuyó korriendo al arvole mas serkano i se suvió, desaparesiendo entre las ojas.

La espantada de mi vavá no se lo podía kreyer – eya avía logrado a reskatar al animal sin ke le diera un modrisko ni ke le arraskara la mano ni nada.  Respirando kon trankilidad se dirijo a la kaza.

Para entender bién lo ke afitó a kontinuasión, kale entender komo son las maymonas.  Algunas maymonas avían salido en la televisión i siempre se les rekonosía la umor, el karinyo i la intelijensía, ama lo ke no se ve en akeyos enshemplos es ke son muy, muy ajilés.  Asigún mi papá, Samantha era kapache de suvir una fragua de 5 etajes en 3 puntikos – ni los gatos logravan akeya ajilitá.

Ensupito, mi vavá sintió un grito enorme i un golpe en la kavesa. Samantha, dospues de averse kalmado en las ramas del arvolé, vido a mi vavá retirándose de la shena, i avía desidado vengarse de eya por su “krueldad.” Se metió a korrer por una rama i dió un salto grande, echándose enriva de la kavesa de la mujer i se metió a travarle los kaveyos, arraskarle las karas i se abasho a su braso i le dió un modrisko grande en la mano, deshando salir sangre. Todo tan presto ke mi vavá no podía ni reaksionar, i tan presto, dio otro salto i abolto al arvolé.

Mi vavá se metió a dar gritos i vino mi papú a ver lo ke afitava.  Presto, presto se suvieron al oto i se fueron al ospital, la mano de mi vavá tapada i sangreando.

Entraron en el ospital, ama antes de prezentarse a la resepsión, mi vavá se detuvo en la puerta i se disho de sí para sí, “Kómo me van a mirar a mí si les digo ke me modrió una maymona – me van dezir loka.”  Se disho de sí para sí, “Les vo kontar ke me se modrió un animal, ke pensen ke fue un gato o un perro – algo normal i korriente.”

Eya tomó a kalmarse i avagar, avagar se aserkava a la resepsión.

Resepsionista:  “Buenas tadres, sinyora, kómo vos podemos ayudar?”

La Maymona
Los protagonistas del kuento, ma kon un perro, no kon la maymona.

Pishín, antes de ke mi vavá respondiera, saltó mi papú i disho en boz altísima:  “La modrió una maymona!  Le modrió la mano una maymona!”

A mi vavá, se le koloreó la kara, se abokó en verguensa, i disho:  “Si…ansí es…”


1 Nasido i engrandesido en un maale chiko de Washington, DC (en Maryland), Aaron Shapiro izo sus estudios universitarios en Washington University en St. Louis en Missouri. Despues moró i lavoro en varios lugares: Madrid, Santiago de Chile, Meksiko, i aktualmente bive en Washington, DC ande lavora en análisis de datos de marketing. Tambien el es fan de teatro improv i todo modo de umor. Komo su padre, Aaron kere muncho bien a los animales i bive kon dos pásharos, Nemesis i Tituba.

Copyright by Sephardic Horizons, all rights reserved. ISSN Number 2158-1800